"Hij begon te geloven in zijn eigen mythe": in zijn Lucca blijft gevallen held Mario Cipollini ver van de schijnwerpers

Zijn podium beperkt zich nu al enkele jaren hoofdzakelijk tot Instagram. Waarbij hij het niet kan laten om soms op een nogal clowneske en patserige manier zijn ongezouten mening te delen. 

Meer dan 270.000 volgers vallen nog altijd in katzwijm als Mario Cipollini (58) een bijdrage met de wereld deelt, maar de voormalige sprintkeizer heeft al lang troonsafstand moeten doen.

In zijn hoogdagen was "Cipo" zonder enige twijfel de snelheidsduivel bij uitstek. Zijn erelijst laat weinig aan de verbeelding over met liefst 42 ritoverwinningen in de Giro, 12 dagzeges in de Tour, Milaan-Sanremo (2002) en het WK in Zolder in datzelfde jaar. 

Cipollini was de initiator van de zogeheten sprinttrein. Het uithangbord van legendarische ploegen als Saeco, Acqua e Sapone en Domina Vacanze kreeg het voor mekaar dat een volledige ploeg tot zijn dienst stond.

Richting de witte lijn zette Cipo zijn volledige trein op de rails waarbij steeds weer een wagon afviel en de keizer himself zich op pakweg 200 meter van de finish onweerstaanbaar losrukte.

Zo geolied de sprintmachine destijds was, zo smartelijk ontspoorde het leven van Cipollini na zijn definitieve afscheid (na een mislukte korte comeback) in 2008.

Het dieptepunt kwam er in 2017, toen zijn ex-vrouw Sabrina Landucci een klacht indiende voor doodsbedreigingen en mishandeling. Met hun beklijvende getuigenissen praatten zij en andere kennissen de ex-renner aan de galg. 

Cipollini werd in 2022 veroordeeld tot 3 jaar cel (6 maanden meer dan geëist werd), maar loopt - of fietst - nog altijd op vrije voeten aangezien de beroepsprocedure nog niet beëindigd is. 

De hele affaire heeft Italië en vooral ook zijn thuisbasis Lucca verdeeld. De vestingsstad, waar vandaag dus het startpodium opgesteld staat, was jaren geleden een geliefkoosde tweede thuis voor vele wielerkampioenen.

Dat de aangebrande sportarts Luigi Cecchini er zijn kabinet had, is daar niet vreemd aan. Toen de reputatie van de preparatore en zijn klanten te bezoedeld raakte, verdwenen ook Lucca en zijn trainingscol Monte Serra naar de achtergrond. 

Wielertijdschrift Bahamontes zakte in het voorjaar van 2024 af naar Toscane om, na vele vergeefse pogingen, Cipollini eindelijk te strikken voor een interview. Het werd een nieuwe vruchteloze missie, waarbij de spreidstand evenwel pijnlijk duidelijk werd.

"Mario heeft het allemaal. Hij is een ongelofelijke sportman met uitstraling en karakter", vertellen inwoners in de reportage. "Hij is ook intelligent, maar hij heeft het eigenhandig verknald. Vrienden hebben zich van hem afgewend, maar gelukkig niet iedereen."

Of nog: "We ontkennen niet dat Mario buitenaardse dingen op de fiets heeft gedaan. Dat mag nooit worden uitgewist. Maar, iemand kan een held zijn in de sport en daarbuiten toch veel dingen fout doen."

"Daar moet hij voor boeten en mag hij op aangekeken worden. Niemand heeft het recht om zich vanuit zijn sportieve heldenstatus een maatschappelijke superioriteit aan te meten en die te misbruiken."

Dat Lucca's beroemdste inwoner op twee wielen een spagaat veroorzaakt, weet Renate Verhoofstad als geen ander. De Nederlandse journaliste en documentairemaakster woonde 5 jaar in Lucca.

Ze botste in het voorjaar van 2007 op Cipollini tijdens een prijsuitreiking in Siena. "Premiazione is iets waar de Italianen goed in zijn, een gala-avond met sportprijzen om de oude helden te eren", vertelde ze een tweetal weken geleden in de podcast Live Slow Ride Fast.

"Ik zei tegen Cipollini dat ik van Firenze naar Lucca zou verhuizen en vroeg hem of we toen konden samenzitten voor een interview."

"Een paar maanden later belde ik hem vanuit het centrum van Lucca, vroeg ik hem of hij me nog herinnerde en hij antwoordde dat hij me meteen zou opzoeken."

"Kwam Cipo het pleintje opgereden in zijn geblindeerde sportwagen als een soort van maffiabaas. Hij deed het raampje naar beneden en vroeg: "Sei incinta? Ben je zwanger?" Ik was 7 maanden zwanger van mijn eerste dochter."

"Cipo zei prompt: "Nou, ik moet nú mijn dochter naar de zwemles brengen." Als een speer ging hij er vandoor."

De anekdote van Verhoofstad heeft met de jaren legendarische proporties gekregen. Maar het verhaal illustreert vooral wie übermacho Cipollini naast de fiets was.

"Ook tijdens zijn carrière stond hij al bekend om zijn vele amanti, zijn vele minnaressen en geliefden. Maar tegen het einde van zijn carrière zei zijn vrouw dat het genoeg was geweest. Basta. Dat heeft Mario niet kunnen accepteren."

Waarna de verhalen opdoken hoe 'Il Magnifico' zijn partner in de tuin achtervolgd had met een wapen en haar mishandeld had. De Italiaan werd voor die terreur uiteindelijk veroordeeld.

"Hij heeft een agressieprobleem", typeert de Nederlandse journaliste hem. "Hij heeft een groot ego dat niet accepteert wanneer een vrouw zegt dat ze zoiets niet meer wil."

Nadat hun eerste interviewafspraak met een sisser was afgelopen, kon Verhoofstad hem later - nog voor de verhalen over huiselijk geweld opdoken - toch strikken voor een babbel.

"Tijdens een reportage met de NOS kregen we bij hem thuis zijn slaapkamer en kleerkast te zien. Hij had een bed dat je deed denken aan dat van Julius Caesar. Ik kon alleen denken: "Hoeveel vrouwen zouden hier geslapen hebben?""

Een kleine Caesar dus, een sprintkeizer die zelf ooit uitgedost als een Romeinse keizer op het startpodium verscheen.

Cipo werd - zo leerde het onderzoek - getypeerd als de vleesgeworden ijdelheid, een womanizer pur sang die zijn (naakte) lichaam verheerlijkt en "een klassieke Italiaanse machoman" met een kort lontje.

"Het is fascinerend om zijn Instagram-profiel te bekijken. De man voor wie de wereld aan zijn voeten lag, woont nu in zijn eentje met enkele katten in een grote villa nabij Lucca."

"Hij is door God en iedereen verlaten. Normaal eert Italië zijn helden en stippelen ze bijvoorbeeld het parcours van een etappe in de Giro voor hen uit. Niet zo voor Cipollini."

Vorig jaar meerde de Giro al aan in Lucca, maar van Cipollini was geen spoor. "Hij is een beetje persona non grata geworden. Hij wordt niet uitgenodigd voor koersen of praatprogramma's."

"Op zijn sociale media neemt hij zelf ook geen blad voor de mond en liet hij zich al meermaals kritisch uit over de bondscoach en de Italiaanse bond. Hij is een eenzame figuur geworden, echt een foute gast. Het is best tragisch."

Vandaag deelt Lucca als startplaats van de tijdrit de schijnwerpers met aankomstplek Pisa. In het middelpunt van de belangstelling zal Mario Cipollini opnieuw niet staan. Daarvoor zijn z'n duistere kanten te veel belicht geweest.

"In zijn vonnis schetste de rechter het beeld van een man die extreem gewelddadig, bezitterig en jaloers is", vertelde de Nederlandse journaliste na zijn veroordeling enkele jaren geleden nog op de Nederlandse radio.

"Hij is een man die is gaan geloven in zijn eigen mythe. Vroeger deden de mensen alles voor hem, professioneel en thuis. Dan is het ingewikkeld om met beide voeten op de grond te blijven staan."

"Cipo is het typische voorbeeld van iemand die op de top van de Olympus heeft gestaan en die nu moeite heeft om zijn draai te vinden. Hij is iemand die die erkenning niet meer krijgt, terwijl hij denkt dat die hem wel nog toekomt."

"De Italianen beseffen dat ook wel. "Non è un santo", zeggen ze. "Hij is geen heilige." Maar voor de rest zwijgen ze. Er is een soort omerta-gevoel."

Cipo, de man die van het centrum in de periferie is beland. De gevallen held die geen megafoon meer heeft. Of het moet zijn Instagram-pagina zijn.

Waar zijn liefde voor de fiets de Leeuwenkoning gelukkig nog een beetje op het rechte pad houdt. Net als zijn katten.