Dat Xana dit had moeten meemaken? Het zijn woorden die Luis Enrique (55) nooit in de mond zal nemen. Voor de coach van PSG is zijn dochter, die op 9-jarige leeftijd overleed, nog steeds overal aanwezig. Dit is het verhaal achter de engel die op de schouder van de Spanjaard zit. En waarom ze hem mee aan een nieuwe triomf in de Champions League-finale kan helpen.
Het was toen al een geweldige foto, maar tien jaar later heeft het beeld alleen maar aan kracht gewonnen.
Het is 2015 wanneer Luis Enrique met FC Barcelona de finale van de Champions League wint tegen Juventus. Na het laatste fluitsignaal feesten de protagonisten met familie en vrienden op het veld.
Ook Xana, het 5-jarige dochtertje van Enrique, viert uitbundig mee.
Het dolenthousiaste meisje plukt een grote vlag van de Blaugrana uit de middenstip en begint er fanatiek mee te zwaaien, terwijl papa Luis trots toekijkt.
Een fotograaf legde het tafereel voor de eeuwigheid vast.
Foto's bij moeder
Vanavond zal Xana niet met een vlag zwaaien.
In 2019 slaat het noodlot genadeloos toe wanneer dokters osteosarcoom - een zeldzame vorm van botkanker - bij het meisje vaststellen.
Enrique stopt meteen als bondscoach van de Spaanse nationale ploeg om zijn dochter bij te staan. Xana verblijft 5 maanden in een kinderziekenhuis in Barcelona, maar wordt niet beter.
Haar laatste uren maakt ze thuis door, omringd door haar familie.
Lange tijd spreekt Enrique niet over de tragedie.
De ochtend van het cruciale groepsduel tegen Duitsland op het WK in Qatar post de coach wel een video waarin hij zijn dochter feliciteert met haar verjaardag.
"Het is een speciale dag", zegt Enrique in het filmpje. "Niet alleen omdat we tegen Duitsland spelen, maar omdat mijn dochter Xana 13 jaar geworden zou zijn. Mijn liefje, waar je ook bent, we houden van je en missen je."
Xana leeft nog. Fysiek is ze hier misschien niet, maar spiritueel is ze er nog wel.Luis Enrique
De woorden gaan door merg en been, doen de sportieve inzet helemaal vergeten.
Dit seizoen doet Enrique voor het eerst uitgebreid verhaal over het verlies van zijn dochter in een docu over zijn periode bij PSG. Een getuigenis die niemand onberoerd laat.
"Heb ik geluk of pech?", opent Enrique de scène met een vraag. "Wel, ik beschouw mezelf als gelukkig. Heel gelukkig zelfs."
"Mensen zouden zeggen: 'Maar je dochter is op 9-jarige leeftijd overleden?' Kijk, Xana heeft 9 geweldige jaren met ons geleefd. We hebben duizenden herinneringen aan haar. Video's, foto's, ..."
Enrique vertelt vervolgens een verhaal over zijn moeder.
"Op een dag kwam ik bij haar thuis en merkte ik op dat er geen foto's van Xana stonden. 'Waarom heb je geen foto's van Xana?', vroeg ik haar. Ze antwoordde dat ze het verdriet niet aankon."
"'Maar mama, je moét foto's van haar uitzetten', zei ik. Xana leeft nog. Fysiek is ze hier misschien niet, maar spiritueel is ze er nog wel. Omdat we elke dag over haar praten, om haar lachen en omdat we haar herinneren. Als Xana naar ons kijkt, wil ik dat ze ziet op welke manier we verder leven."
Enrique doet er, samen met zijn vrouw Elena, alles aan om zijn dochter te laten voortleven.
Zo richt hij de Fundación Xana op, die families van ernstig zieke kinderen toelaat om vrij te nemen. De familie-Enrique beseft maar al te goed dat ze in een bevoorrechte positie zitten waarin ze hun werk kunnen opzijschuiven, maar weet evengoed dat dat niet voor iedereen zo is.
Met verschillende initiatieven wordt er geld opgehaald. Zo neemt Enrique tijdens het WK in Qatar het opvallende initiatief om in dialoog te gaan met fans op streamingplatform Twitch. Alle donaties gaan naar de stichting van zijn dochter.
En enkele maanden geleden was er nog een opvallende samenwerking met Visma-Lease a Bike. Wout van Aert reed de voorjaarskoersen met speciale schoenen, die verkocht werden ten voordele van de Fundación Xana.
Xana zal dus allerminst vergeten worden.
Onlangs begon Enrique zelfs nog eens over de foto met zijn dochter tijdens de Champions League-finale.
"Ik hoop dat ik straks opnieuw een vlag in de middenstip kan planten", sprak hij. "Mijn dochter zal er nu niet fysiek zijn, maar wel in gedachten. En dat is heel belangrijk voor mij. Ik heb de motivatie om vooruit te gaan met het leven en dat te delen met mijn familie."
Enrique coacht straks met een engel op de schouder.
Geen compromissen
De dood van zijn dochter heeft Enrique getekend en onmiskenbaar veranderd - kan niet anders als je zo'n drama meemaakt.
Nog meer dan vroeger is hij overtuigd van zijn denkbeelden als trainer en mens. Compromissen sluiten? Doet-ie niet meer.
Een veelzeggend voorbeeld is de manier waarop Enrique terugkeert als bondscoach van Spanje.
Tijdens zijn sabbatperiode neemt assistent-trainer Robert Moreno - een dichte vriend van Enrique - (tijdelijk) over tot het EK 2020. Met de instemming dat zijn voorganger op elk moment terug kan keren.
In oktober 2019, amper 2 maanden na het overlijden van Xana, informeert Enrique de Spaanse bond dat hij klaar is om zijn oude rol weer op te nemen. Wanneer Moreno dat verneemt, probeert hij de federatie én Enrique te overtuigen om hem toch nog het EK te laten coachen.
Een smeekbede die slecht valt bij Enrique, die het ziet als verraad door zijn vriend en prompt het ontslag vraagt (en krijgt) van Moreno.
Je denkt dat doelpunten scoren het enige is dat je moet doen.Luis Enrique tegen Kylian Mbappé
Met deze onverbiddelijkheid neemt Enrique in 2023 over bij PSG.
Zijn betoog tegenover de clubleiding: een collectief vormen met Messi, Neymar én Mbappé is onmogelijk.
De Argentijn is op dat moment al vertrokken, ook Neymar zal volgen. En zelfs aan zijn enige overgebleven vedette doet Enrique geen toegiften.
Een van de opvallendste fragmenten in de docu rond Enrique is een moment waarop de coach op een bevlogen manier Kylian Mbappé de mantel uitveegt omdat hij defensief niet genoeg werk verzet.
"Ik weet dat je een grote fan bent van Michael Jordan", begint Enrique zijn betoog. "Wel, Jordan nam zijn ploegmaats bij de ballen en verdedigde zoals een klootzak. Jij moet het voorbeeld geven, als persoon en als speler."
"Je denkt dat doelpunten scoren het enige is dat je moet doen. Natuurlijk ben je een fenomeen, een speler van wereldklasse, daar twijfel ik niet over. Maar voor mij is dat niet genoeg. Een echte leider is iemand die ons helpt met het defensieve werk als dat niet lukt met goals."
De tijd heeft Enrique gelijk gegeven.
Ultieme bekroning
Want terwijl de Franse spits roemloos onderuit ging tegen Arsenal, staan PSG en Enrique straks in de finale van de Champions League. Klaar om eindelijk de kroon op het Parijse project te zetten.
De Spaanse coach heeft dankzij zijn methodes en charisme een machine gemaakt van PSG.
Eentje die aanvallend flitst door jongens als Kvaratschelia, Doué en Barcola. Maar die - in tegenstelling tot vroeger - ook het vuile werk niet schuwt. Zelfs eeuwige speelvogel Dembélé schikt zich naar het collectief.
Vanavond moet de ultieme bekroning volgen. Als dat niet zo zou zijn, zal Enrique er evenwel geen traan om laten.
"Leven of dood? Ga naar het ziekenhuis en dan zal je zien wat leven of dood is."
Maar in een droomscenario prikt Enrique, net zoals tien jaar geleden, een vlag in de middenstip.
Voor Xana? Mét Xana.
